پرسش :

به پرسش‏هاي کودکان پيش دبستاني درباره‏ي خدا چگونه پاسخ دهيم؟

پاسخ :
پرسش‏هاي کودکان درباره‏ي خدا را جدي بگيريد و بدان‏ها پاسخ دهيد. پاسخ‏هايي از قبيل اين که «بعد مي‏فهمي» يا «بزرگ مي‏شوي و خواهي فهميد»، درست نيست؛ زيرا ممکن است از ناآگاهان يا غرض‏ورزان بپرسد و دچار سردرگمي يا انحراف شود.
هيچ‏گاه به پرسش‏هاي کودکان درباره‏ي خدا، بي‏درنگ و بدون تأمل پاسخ ندهيد. پاسخ به اين گونه پرسش‏ها بايد در زمان و مکان مناسبي باشد. هنگام آشپزي، زمان آماده شدن براي خروج از منزل، هنگام مرتب کردن اتاق‏ها و...، زمان‏هاي مناسبي نيستند و اگر کودک شما در اين گونه موقعيت‏ها پرسيد، پاسخ آن را به زمان مناسبي واگذاريد.
پاسخ‏هاي شما بايد با سن کودک متناسب باشد. استفاده از استدلال‏هاي ساده براي اقناع کودک خوب است؛ اما استدلال‏هاي فلسفي سنگين فايده‏اي ندارد.
مهم‏ترين و شايع‏ترين پرسش‏هاي کودکان درباره‏ي خدا عبارتند از:
1. خدا کيست و چيست؟ براي پاسخ به اين سؤال، بايد از اوصاف خداوند و مقايسه‏ي او با ديگران استفاده کرد: خدا کسي است که مهرباني‏اش از پدر و مادر هم بيشتر است. او کسي است که از پدر و مادر هم بيشتر از تو مراقبت مي‏کند. خدا از قوي‏ترين کسي که مي‏شناسي هم قوي‏تر است.
2. خدا کجا است؟ خدا همه جا هست.
3. چه طور و چگونه خدا همه جا هست؟ خدا مثل ما انسان‏ها نيست که فقط در يک جا هستيم. او قدرتي دارد که مي‏تواند همه جا باشد؛ مثل سخنران تلويزيون که در همه‏ي خانه‏ها او را مي‏بينند.
4. اگر خدا همه جا هست، چرا او را نمي‏بينيم؟ خيلي چيزها مانند هوا، گرما و برق را نمي‏بينيم؛ اما وجود دارند. فرزندي، همين نکته را از پدر خود مي‏پرسد. پدر ليواني آب و دو حبه قند مي‏آورد و مقابل ديدگان فرزند، آن دو حبه قند را داخل آب در ليوان قرار مي‏دهد و آن‏ها را در آب حل مي‏کند؛ آن گاه مي‏پرسد: آيا حبه‏هاي قند داخل ليوان هستند يا از آن خارج شده‏اند؟ فرزند پاسخ مي‏دهد: داخل ليوان هستند. پدر: آيا تو آن‏ها را مي‏بيني؟ فرزند: خير. پدر: آن‏ها داخل ليوان هستند؛ اما با چشم ديده نمي‏شوند؛ خدا هم اين گونه است.
5. خدا چقدر بزرگ است؟ نمي‏دانم چقدر بزرگ است؛ اما مي‏دانم که هيچ چيز در دنيا بزرگ‏تر از خدا نيست. خدا از بزرگ‏ترين کسي که تو مي‏شناسي، بزرگ‏تر است.
6. لباس‏هاي خدا چه اندازه است؟ خدا مثل ما آدم‏ها نيست که لباس بخواهد.
7. اگر خدا بالا هست، چرا پاهاي او را نمي‏بينيم؟ خدا مثل ما آدم‏ها نيست که پا داشته باشد. گذشته از اين، ما خدا را با چشم نمي‏بينيم.
8. اگر خدا همه جا هست، چرا به آسمان نگاه مي‏کنيم؟ برکت‏هاي خدا مثل باران، از آسمان فرود مي‏آيد. ما آدم‏ها، جاهاي بلند را بهتر مي‏دانيم؛ به همين دليل، نفر اول مسابقه در کشتي، بر روي سکوي بالاتر مي‏ايستد.
9. خدا که بزرگ است، چگونه در قلب ما جا مي‏گيرد؟ همان طور که پدر و مادرت در قلب تو هستند.
10. آيا خدا در جاهاي بد مانند توالت هم هست؟ بله، خدا همه جا هست. توالت از نظر ما آدم‏ها بد است؛ ولي از نظر خدا بد نيست؛ چون او همه چيز را آفريده است؛ مانند مامان که وقتي برادر کوچولويت را تميز مي‏کند، بدش نمي‏آيد.
11. خدا را چه کسي آفريده است؟ خدا هميشه بوده، و ما به اين مطلب ايمان داريم و در پي دليل آن نمي‏رويم؛ مانند اين که تو ايمان داري هيچ‏گاه از روي زمين بلند نمي‏شوي؛ ولي دليل آن را هم نمي‏داني.
منبع: کتاب نسیم مهر(1)، حجت الاسلام حسین دهنوی، انتشارات خادم الرضا(علیه السلام)